Kapolopoloan (Hundred Islands)

Nen Santiago Villafania

 

MALIKET kon akabatan ya wala la’y onkikimey natan ed saya’y Hundred Islands (tatawagen dan Kapolopoloan ed daan iran mapa). Binmurareg la kono ima’y lupa na istatua nen Manuel L. Quezon diman ed Quezon Island. Impaalagey iyan monuminto nen Quezon bilang pakanonotan kayari dan indiklara so Hundred Islands bilang sakey a sankaunaan a national park ed lapag a bansa nen Iniro 18, 1940.

Bangbalet say nibagak labat ed pitamitam nen Mayor Arthur Celeste a mankomision na iskultor pian naapiger ima’y lupa na istatua ya akirmatan kono, agla nakaukulan.

Ay katawan! Anta inaldabis la lanti na lasi, akin et apigeren ni? Mabitabitar ya ag labay na tawen so balbaleg a monuminto ed abitlan isla. Akin agto sarag sirin a gawaen labat lan commemorative plaque?

*          *          *          *

Wala’y uliran ono mitolohiyan atongtong nen baik Marin aman nipaakar ed saya’y Hundred Islands. Onung ed tongtong da, sarayan polo et laman da’ra’y alan (giant) ya atigway nen nambakal ira’y dinidyusan si Aro tan Andibaing lapu labat ed paliagan da no siopa so sankalimgasan ed sikara. Wala ed hukbo nen Aro ira’y alan tan wala ed si Andibaing ira’y banawen (warlocks).

Bilang tumang ed saray matoor ya alan ya naandi’d bilay, ginawa nen Aro so laman da ya isla odino polo a tatawagen tayo natan ya Hundred Islands.

Agtu, Arug, Teglep, Ongot, Pungay’an, Siglat, Bislig, Bakuar, Bakunaoa, Kuyat, Dumog, Baktar, Degkel, A’ned, Sagud, Bulasi, Mulagat, Bungis, Bungisngis, Kuyangen, Liwat, Dangan, Payegpeg, Polasi, Payaret, Tikmod, Kugtot, Kadkar, Alalbog, Alalpak, Alaltog, Alespak, Alaldis, Alalteng, Ngoyangoy, Ngayakngak, Bokot ira’y pigaran kangaranan darama’y sanlasus ya alan.

Say tepet ko balet kaluyagan, siopa’y makaamta na ngaran darayan masulok a sanlasus ya isla?

*          *          *          *

sonito 84: mito na hundred islands

 

masulok a sanlasus ya pulo

nanlapu ed laman da’ra’y alan

linmesa ed lua’y pasnuk nen Aro

arayan alan so akibakal

ed saray anito tan banawen

ya nanuleyan nen Andibaing¹

nen panao’y dinidyus ed dalin

binakal nen Aro’y Andibaing

nen imbeliaw to ed sansinakub

ya sikato’y dyusa’y limgas-dayat

agalpong ira’y wala’d kaugsan

atiguay ira’y abitlan alan

linmesa ‘ra’y pulo’d nanbakalan

tatawagen nata’y Hundred Islands

¹Andibaing – onung ed daan ya uliran o pangawaran, sakey ed saray abeban dyusa tan limgas na dayat. Agton balut ginmatin ed dalin. Binakal tan dinusa nen Aro. Abuyak so laman nen Andibaing (mimosa pudica) tan dia’d saray laman ton nibantak ed dalin tinmubo so dikan inngaran da ed sikato. Asugatan met si Aro tan say dala ton tinmerter ed dayat et nagmaliw ya arorosip (caulerpa lentillifera).

Salaya tan aristos!

Back to Homepage

Share your Comments or Reactions

comments

Powered by Facebook Comments